Workshops podiumpresentatie
Een optreden levendig over het voetlicht brengen, in een open wisselwerking met luisteraars, en dan liefst ook nog zonder plankenkoorts — acteurs lijken dat spelenderwijs te kunnen. Is dat ook voor anderen weggelegd?
Jazeker!
Aan het Conservatorium van Amsterdam ontwikkelde ik als regisseur modules podiumpresentatie. Daarna schreef ik het Handboek Podiumpresentatie, een concrete handleiding waarmee ik niet alleen studenten klassieke muziek begeleidde, maar ook meer dan 150 koren en hun dirigenten, in alle genres, in Nederland en België. Van individuele studenten tot ensembles en koren tot klassen tot symposia voor dirigenten en bestuursleden van koren. En aan de Vertelacademie, vertelkringen en Pabo's geef ik workshops, die op vertellers en leerkrachten afgestemd zijn.
TIP: koren die lid zijn van de Bond van Zangkoren in Noord-Holland kunnen een serie van drie gratis workshops aanvragen bij de bond.
In België vragen koren de vergoeding van een workshop aan bij Koor&Stem.
Mijn centrale vraag is, hoe publiek zich voor een optreden opent en meeleeft. En hoe je dat als musicus, dirigent, koor, verteller maximaal kan laten gebeuren. Daarvoor zijn nodig:
1. Een goede uitgangshouding met een heldere en het publiek openende uitstraling
Hier heb ik drie verrassend eenvoudige oefeningen voor. Immers: muzikanten willen muziek maken, koren willen zingen, vertellers willen vertellen. Oplossingen moeten eenvoudig en haalbaar zijn, het creatieve proces versterken, en niet dwars zitten.
Daarbij geef ik extra houvasten, om op ieder gewenst moment die uitstraling opnieuw op te roepen. Ook midden onder een optreden voor publiek.
2. Een zorgvuldige èn spontane omgang met publiek, ook naast je optreden
Publiek leeft met je mee van de eerste tot de laatste stap die je op het podium zet. Zoals bij het opkomen en afgaan, opstellen, omgaan met bladmuziek, applaus beheren en het publiek bedanken op verschillende momenten van het optreden— al die momenten vragen ook om aandacht. Net als het optreden zelf zijn ze de moeite van het repeteren waard.
3. Zeggingskracht in klank èn uitstraling
Hoe geef je leven, echtheid en persoonlijke zeggingskracht aan je optreden?
Voor musici gaat het dan om het doen van aankondigingen en het geven van korte teksten die het publiek openen voor het komende nummer. Voor vertellers, zangers en koren gaat het om een genuanceerde en rijke voordracht, waarbij naast de klank tegelijkertijd de totale uitstraling overeenkomt met de inhoud en bedoeling van de muziek of het verhaal.
Het vak Elementair Toneel geeft daar heldere vuistregels voor. Eigenlijk zijn die heel eenvoudig! Zien wanneer ze gebruikt kunnen worden is de kunst. Afhankelijk van de beschikbare tijd kan dieper en gedetailleerder ingegaan worden op deze voordrachttechniek, die voor zowel voor professionals als amateurs goed bruikbaar is — dus ook overdraagbaar in de lespraktijk.